Het silhouet achter het Instagramprofiel (1) / reeks 2
Listen while reading
Tindersticks 'The turns we took'
Het was januari vorig jaar wanneer een bevriend koppel me meetroonde naar Porto. Portugal stond al een tijdje op de to-do-lijst, alleen al omdat Cyril Pedrosa er zo’n schone graphic novel over maakte. En dus zaten we daar, schijnbaar een pak zachter dan in België, dat zich met zijn zes graden en ontelbare buien in totale wintermodus bevond, in een hip appartementje op een boogschuit van het historische centrum.
De zonsondergang vanaf de Dom Luis I brug, de geschiedenis van Portugal spotten in het Sao Bento treinstation, het ongeremd uitzicht over de terracotta daken vanop het Miradouro da Vitória, kilometers stappen in de Jardins do Palácio de Cristal, kortom, de ideale opwarmer voor méér Portugal in de toekomst.
De zonsondergang vanaf de Dom Luis I brug, de geschiedenis van Portugal spotten in het Sao Bento treinstation, het ongeremd uitzicht over de terracotta daken vanop het Miradouro da Vitória, kilometers stappen in de Jardins do Palácio de Cristal, kortom, de ideale opwarmer voor méér Portugal in de toekomst.
Weg van het toerisme nu. Op de trein waarin ik zit draait de vrouw die links over mij zit de bladzijde van haar magazine om terwijl ze op haar smartphone blijft staren. Op mijn Instagramfeed verschijnt op dat moment een vleugje Portugees in de vorm van zwart-witfoto’s die in een koele, hermetische sfeer baden. Ze zijn van de hand van Maria Joaa Alves. Ik schrijf ze, zoals meestal in de Engelse taal, maar de communicatie verloopt moeilijk. ‘Mijn Engels is hilarisch. Ik durf dus gewoon niet te antwoorden.’ Ik overweeg wat rond te horen bij vrienden die het Portugees meester zijn, en vind gelukkig iemand. ‘Ik doe mijn best, zeg haar maar dat ik nog gewoond heb in Bahia (deelstaat van Brazilië) en dat ze dus niet moet letten op een eventueel dialect.’ En zo verlopen mijn vragen in het Engels en Portugees, maar uiteindelijk geeft Maria toch een blik van haar kleine verhaal weer.
De vijfenveertigjarige Maria werd geboren in Regueira de Pontes. Ze vertelt dat haar kindertijd zeker niet gelukkig verliep. ‘Ik heb geen fijne herinneringen aan mijn jeugd omdat we met serieuze familiale problemen worstelden. Mijn vader was heel gewelddadig en mijn moeder was zwaar afhankelijk van alcohol, waar ze ook aan gestorven is. Hierdoor creëerde ik een wereld waarin ik alleen bestond en niemand anders toeliet. Deze wereld bestaat nog steeds, misschien omwille van een bescherming naar mezelf toe. Ik schiep een wereld waarin ik voortdurend kon vluchten als het moest. Ik wilde vooral vrij zijn.’ Trauma's
Dat schept alleszins de illusie dat de wereld van Maria doorschemert in haar foto’s. Grote of kleine trauma’s neem je vaak mee op weg naar het heden. De moeilijke jeugd zorgde er voor dat ze studeerde tot aan de middelbare school. ‘Ik ging al snel werken, vooral omdat het moest, maar ook omdat ik onafhankelijk wilde zijn. Ik heb niet zo gek veel werk gehad, maar momenteel werk ik als supervisor in de logistieke handel. Ik hou van mijn job omdat ik wel een zekere verantwoordelijkheid heb ten opzichte van de werknemers.’
Vanaf haar negentiende woont ze in Leiria, een agrarisch handelsstadje waar de kleine fabrieken actief zijn in de voorsteden van de stad. Langs de andere kant is de toeristische industrie hier ook wel bloeiend en de stranden van de Atlantische Oceaan zijn druk bevolkt. Bovenop een heuvel middenin Leiria staan de resten van een burcht, het Castelo de Leiria. Het zou een van de mooiste burchten van Portugal zijn, het is zelfs in het wapenschild opgenomen. Het historische stadscentrum van Leiria is gelegen tussen de burchtheuvel en de Lis-rivier.
|
'Ik schiep een wereld waarin ik voortdurend kon vluchten als het moest. Ik wilde vooral vrij zijn.’ |
Wat Maria meedraagt is haar liefde voor kinderen. ‘Ik hou ervan door hun spontaniteit en vrijheid. Ik ben wel een gepassioneerde vrouw. Soms word ik verliefd op een glimlach of een gebaar. Ik verafschuw geweld. Ik huiver van beelden die op journalistieke profielen verschijnen, zeker als er kinderen in het spel zitten.’ Zelf heeft ze drie kinderen uit twee relaties. ‘Het lukte nooit in de liefde. Soms heb ik het gevoel dat ik niet geboren ben om een relatie te beginnen. Ik ben gelukkiger alleen.’
De vrouw in de trein die twijfelde tussen haar magazine en smartphone valt in slaap. Ik rijd nog even door en construeer de dag zoals die in mijn hoofd zit. Maria stuurt haar laatste bericht. ‘Um beijo.’ Soms helpt het om wat te schrijven. |
Met dank aan Joke Tange.